NÂBÎZADE NÂZIM (1862-6 Ağustos 1893)

İstanbul’da doğdu. Çeşitli okullarda okuduktan sonra “Erkan-ı Harbiyye”ye girdi ve buradan yüzbaşı olarak mezun oldu. Bir ara Haıb Okulunda hocalık yaptı. Bu arada ede­biyata merak sardı. İlk şiir denemelerini Heves Ettim (1885) adı ile yayınladı. Hocalığı sırasında kimya ve cebir kitapları yazdı. Bu arada hikâyeler de yazdı. O yıllarda edebî çevredeki tartışmalara da “Râvî” takma adıyla katıldı. Evlendikten kısa bir süre sonra kemik vereminden genç yaşta öldü.

Nâbizade Nâzım, yenileşen Türk edebiyatının 1880 sonrası temsilcilerindendir. Genç yaşta ölmesine rağmen hikâye ve roman türünde verdiği eserlerle bu türün gelişmesine katkıda bulundu. Önce şiir denemeleri yaptı, daha sonra hikâye ve roman türünde yazdı. Bu türlerin Batıdaki durumu ve gelişmesi ile yakından ilgilendi, o dönemde Avrupa’da yaygınlaşan realizm ve natüralizm akımlarını benimsedi. Kara Bibik (1890) bu anlayışla yazılmış uzun hikâyedir. Yer yer hikâyelerinde romantik un­surlara yer verdiyse de Seyyie-i Tesâmüh adlı hikayesinde ve Zehra adlı romanında realizmin ilkelerini uyguladı. Eserlerinde gözleme geniş yer vermiştir.

Önemli Noktalar:

1-‘’Karabibik’’ adlı romanı ilk köy romanıdır.

2-‘’Zehra’’ adlı romanı ilk tezli romandır.

3-’’Zehra’’ adlı romanı ilk natüralist romandır.

4-’’Zehra’’ adlı romanı ilk psikolojik roman denemesidir.

5-Türk edebiyatında Hüseyin Rahmi Gürpınar ile birlikte natüralizmin öncüsü olarak bilinir.

6-Realizmden natüralizme geçişin öncüsüdür.

Karabibik (Olay Antalya’nın bir köyünde geçer. Karabibik, roman kahramanının köydeki lakabıdır. Yazar eserde kahramanların yetiştikleri çevrenin dili ile konuşturmuştur. Eserde pek çok sözcük mahalli kullanım ile karşımıza çıkar.

Zehra (Olay kıskançlık teması üzerine kurulmuştur. Zehra roman kahramanının ismidir. Yazar bu romanda geniş psikolojik tahlillere yer vermiştir. Eserde İstanbul’dan kesitlerle aile içindeki ve insanlar arasındaki tartışmaları ortaya koyar.

Eserleri: Şiirleri; Heves Ettim (1885), Mini Mini Yahut Yine Heves Ettim (1886). Hikâyeleri; Yadigârlarım (1886), Zavallı Kız (1889), Bir Hatıra (1889), Kara Bibik (1890), Sevda (1890), Hâlâ Güzel (1891), Hasba (1891). Seyyie-i Tesamüh (1891), Zehra (Roman, 1895).