Halide Edib, Amerikan Kız Kolejine devam ederken, Rıza Tevfik’ten felsefe ve sosyoloji, Salih Zeki’den matematik dersleri aldı. Bu eğitim, yazarı oldukça dengeli ve geniş açılı bir düşünceye sahip olmasını sağladı. Mezun olduktan sonra çeşitli okullarda öğretmenlik yaptı. Müfettişlik ve Darülfünun hocalığı görevlerinde bulundu. Millî Mücâdele yıllarında halkı aydınlatan, birliğe çağıran yazılan ve ateşli konuşmalanyla harekete destek verdi. Daha sonra Anadolu’ya geçerek onbaşı ve çavuş rütbeleriyle savaşa katıldı. Tetkîk-i Mezalim Komisyonu‘nda çalıştı.Yunanlıların yaptığı zulümleri incelerken halkın acılarına yalandan tanık oldu. Cumhuriyetin ilânından sonra ikinci eşi Adnan Adıvar‘la birlikte yurt dışına gitti. On beş yıl çeşitli Avrupa ülkeleri ile Amerika’da kaldı. Yurda döndükten sonra millet vekili oldu, edebiyat profesörü olarak çalıştı.

Yazı hayatına 1897 yılında yaptığı tercümelerle atılan Halide Edip, çeşitli gazetelerde yazılar yayınladı. Aldığı eğitim sayesinde bir çok Batılı yazar ve düşünürü tanımak fırsatını buldu. Fikrî yazılarında içinde bulunduğu dönemlerin moda olan akımlarını savundu (Türkçülük, Batıcılık, feminizm gibi…) Türk edebiyatında daha çok yazdığı romanlarla tanındı. İlk romanlarında aşk konusunu işledi, kadın psikolojisi üzerinde durdu. Daha sonra nisbeten canlı erkek karakterler de çizmeye başladı. Bu devrede, Seviye Tâlib (1910), Handan (1912), Son Eseri (1912), Kalp Ağrısı (1924) gibi romanları yazdı. Yazı hayatının ikinci döneminde Türkçülük akımını benimseyerek Millî Mücâdele‘yi anlatan romanlar yazdı; Ateşten Gömlek (1922), Vurun Kahpeye (1926), Zeyno’nun Oğlu (1928) gibi. Son eserlerinde ise devirlere, nesillere, töre ve gelenekle ağırlık verdi. Önce İngilizce olarak basılan, daha sonra Türkçe’ye çevrilen Sinekli Bakkal (1936) ile Tatarcık (1939), Sonsuz Panayır (1964) gibi romanları bu devreye aittir.

Halide Edip’in yirmi kadar romanının dışında hikâye, tiyatro, hatnat türünde de eserleri vardır. Yazarın diğer romanlan : Raik’in Annesi (1908), Yeni Turan (1912), Mev’ud Hüküm (1918), Yolpalas Cinayeti (1938), Döner Ayna (1954), Âkile Hanım Sokağı (1958), Sevda Sokağı (1959), Çâresaz (1961), Hayat Parçaları (1963). Hatıraları : Mor Slalkımlı Ev (1963), Türk’ün Ateşle İmtihanı (1956). Tiyatroları : Kenan Çobanları (1918), Maske ve Ruh (1945). Hikâyeleri : Harap Mabetler (1911), Dağa Çıkan Kurt (1922), İzmir’den Bursa’ya (1922), Kubbede Kalan Hoş Şada (1964). Yazann ayrıca çeşitli inceleme yazıları ve kitap haline getirilmemiş gazete makaleleri de bulunmaktadır.