Reşat Nuri Güntekin
REŞAT NURİ GÜNTEKİN (25 Kasım 1889-7 Aralık 1956)
İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi’ni bitiren Reşat Nuri. çeşitli okullarda öğretmenlik yaptı. Millî Eğitim müfettişi ve Çanakkale millet vekili olarak bir çok şehri gezdi. Paris Kültür Ateşesi olarak hizmet verdi.Türk edebiyatının sürekli ve çok yazan sanatçılarından biri olan Reşat Nuri. ilk denemelerini 1. Dünya Savaşı‘nın son yıllarında kaleme aldı. Batı edebiyatını tanıyarak geliştirdiği roman tekniğini yerli konuları, insanları ve Türkiye coğrafyasını temel alarak kullandı. Yaşadığı devrin insan manzaraları, sosyolojik ve psikolojik yapısını eserlerinde yansıtmaya çalıştı. Hiciv ve sosyal tenkidi de belli bir insan sevgisi ve hoşgörü açısından bakarak işledi. İnsanı gaye edinen sanatkârlığı süresince belli bir ideolojiye bağlanmadan memleket edebiyatı adı verilen tarzı uyguladı. Eserlerinde canlı ve hareketli bir hayat atmosferi kurdu. Fazilet, tevazu, paylaşma ilkelerini ön plana çıkararak Anadolu insanına kendi kendini sevmeyi öğretti. Ezilmiş, geri kalmış, cahil köylüyü en sevimli haliyle eserlerine konu yaptı.
Acıma ve sevme duygularının ön plâna çıktığı eserlerinde duygusal ve fikrî olmak üzere iki hakim tema tespit etmek mümkündür. Çalıkuşu adlı ünlü romanı ve onu takip eden ilk eserlerinde ferdî ve duygusal ilişkileri ön planda işledi. Sanat hayatının ikinci döneminin eserleri sayılabileek romanlarında ise Atatürk inkılâplarını tanıtma ve benimsetme gayesini ön plâna çıkardı. Bunların dışında. Tanzimat’tan bu yana bütün yazarların ilgi duyduğu batılılaşma, aile ilişkileri, fedakarlık vb. konuları da işledi. Eserlerinin çoğunda kendi fikirlerini temsil eden ve doğru yolu gösteren idealize edilmiş tipler yarattı. Ancak bu tipler aracılığı ile ortaya koyduğu toplumsal problemlere çözümler üretmek yoluna gitmedi. Reşat Nuri’nin edebiyatımıza yaptığı en önemli katkılardan biri de, gerek sade ve zevkli Türkçesı, gerekse basit ve anlaşılır olay örgüleri ile roman okuma zevkini aşılamasıdır.
Tefrika ve kitap olarak yayınlanan yüzden fazla eseri olan Reşat Nuri’nin roman, hikâye ve tiyatro eserleri şunlardır : Romanları ; Çalıkuşu (!922>, Damga (1924), Dudaktan Kalbe (1925). Akşam Güneşi (1926), Bir Kadın Düşmanı (1927), Yeşil Gece (1928), Acımak (1928), Yaprak Dökümü (1930), Kızılcık Dalları (1932), Gökyüzü (1935), Eski Hastalık (1938). (1942), Değirmen (1944), Miskinler Tekkesi (1946), Kavak Yelleri (1961). SonAteş Gecesi Sığınak (1961), Kan Davası (1962). Hikâyeleri : Recm, Gençlik ve Güzellik (1919), Reçild Beğ (1919), Eski Ahbap (tarihsiz), Tanrı Misafiri (1927), Sönmüş Yıldızlar (1928), Leylâ ile Mecnun (1928), Olağan işler (1930). Tiyatroları ; Hançer (1920). Eski Rüya (1922). Ümidin Güneşi (1924), Gazeteci Düşmanı, Şemsiye Hırsızı, İhtiyar Serseri (1925), Taş Parçası (1928). Babür Şah’ın Seccadesi (1931), Bir Kır Eğlencesi (1931), Ümit Mektebinde (1931). Felaket Karşısında. Göz Dağı, Eski Borç (1931), Vergi Hırsızı (1933), Hülleci (1933), Bir Yağmur Gecesi (1943). Yaprak Dökümü (1971). Eski Şarkı (1971), Balıkesir Muhasebecisi (1971), Tanrıdağı Ziyafeti (1971).
Yorumlar
Henüz yorum yapılmamış.