Aşağıdaki yazılı sorusu ve cevaplarını dosya halinde İNDİREBİLİRSİNİZ

1. Tanzimat Fermanı’nın 1839’da ilan edilmesine karşılık Tanzimat edebiyatı niçin 1860 yılında başlamıştır? Açıklayınız.(8 p)

2.Aşağıdaki cümleleri doğru veya yanlış olarak belirleyin(7 p)
Yol Ayrımı adlı metin  siyasi tarihimizde çok partili hayata geçişimizi anlatan bir anı  yazısıdır. (   )
Edebiyatımızdaki ilk yarı resmi gazete Takvim-i Vakayi’dir.   (    )
Tanzimat I. Dönem sanatçıları için öncelikli olan yarardır.   (    )
Tanzimat edebiyatı makale, fıkra, roman, hikâye, tiyatro gibi  edebi türleri de getirmiştir.(     )
Osmanlı toplumunda yenileşme halkın zorlamasıyla  başlamıştır.                          (   )
Namık  Kemal, yalnızca roman  türünde eser vermiştir.                          (   )
Tanzimat Devri Türk Edebiyatı’nın Birinci Dönemi’nde şiire, özgürlük, vatan, adalet gibi kavramlar girmiştir.(   )

3. Aşağıda verilen cümlelerdeki boşlukları uygun şekilde doldunuz(13 p)
İlk yerli tiyatro eserimiz ……………………. yazdığı……………………….dir.
İlk resmi gazete ………………………………………,yarı resmi gazete ………………………………….……………..…,ilk özel gazete ise  ………………………………….……….…….dir.
Sahnelenen ilk tiyatro eserimiz ise Namık Kemal’in yazdığı………………………dir.
Türk Edebiyatı romanla ilk defa …………………………………..……’nın Fenelon’dan çevirdiği ……………………………..………… tercümesiyle tanışmıştır
. …………………………………..….noktalama işaretlerini kullanan ilk sanatçımızdır.
Tanzimat Edebiyatı 2. döneminde ……………………………………………………………………dolayı sanatçılar bireyci bir anlayıştadır.
İlk realist roman………………………………isimli yazarın ………………………………………..isimli eseridir.
Beyit sayısı 33-99 veya sınırsız kafiye düzeni aa bb cc şeklinde olan şiir türü…………………………………..

4.Tanzimat dönemi öğretici metinlerinin özellikleri nelerdir? Maddeler halinde yazınız.(20 p)

5.Tanzimat döneminde ve sonrasında onlarca gazete çıkarılmasının sebeplerini yazınız.(8p)

6. Tanzimat Edebiyatındaki yeni ürünlerin roman hikaye tiyatro teknik yönden zayıf olmasının sebeplerini yazınız.( (14 p)

7.Aşağıdaki şiirin nazım biçimini söyleyerek özelliklerini (şiirde varsa) gösteriniz.  Şekil özelliklerini açıklayarak kafiye ve rediflerini bulunuz.(30 p)
Ne tende cân ile sensiz ümîd-i sıhhât olur
Ne cân bedende gâm-ı firkatûnle rahat olur
( Vücudumda sensiz ne can ve sağlık umudu olur. Ne de can bedenimde ayrılığın gamıyla rahat yüzü görür.)
Ne çâre var ki firâkunla eglenem bir dem
Ne tâli’üm meded eyler visâle fırsat olur
( Ne senin ayrılığın yüzünden bir an oturup kalmanın çaresi var ne de talihim yardım eder de sana kavuşma fırsatı bulabilirim.)
Nedür bu tâli’ ile derdi Nef’î-i zârun
Ne şûhı sevse mülâyim dedükçe âfat olur
( Bu talihsiz ve zavallı Nef’î’nin çektiği dertler nedir? Hangi güzeli sevse ona yumuşak huylu ve uysal dedikçe bir afet kesiliyor.)

CEVAP ANAHTARI

1. Siyasi ve sosyal olayların edebiyatı etkilediği açıktır. Ancak siyasi,sosyal gelişmelerin toplumsal hayatta kabul görmesi,özümsenmesi,eserlerde işlenmesi  zaman alır.Şair ve yazarların eserlerinde yaşadıkları dönemin etkileri kaçınılmazdır.(8 p)

2   (7 p)D  Y   D   D   Y Y D

3. (13 p)İlk yerli tiyatro eserimiz Şinasi’nin yazdığı ŞAİR EVLENMESİ dir.
İlk resmi gazete  TAKVİMİ VAKAYİ ,yarı resmi gazete  CERİDE-İ HAVADİS,ilk özel gazete ise TERCÜMANI AHVAL.dir.
Sahnelenen ilk tiyatro eserimiz ise Namık Kemal’in yazdığı…VATAN YAHUT SİLİSTRE..dir.
Türk Edebiyatı romanla ilk defa YUSUF KAMİL PAŞA.’nın Fenelon’dan çevirdiği …TELEMAK. tercümesiyle tanışmıştır
.ŞİNASİ,    noktalama işaretlerini kullanan ilk sanatçımızdır.
-Tanzimat Edebiyatı 2. döneminde  sanat için sanat  anlayışından dolayı sanatçılar bireyci bir anlayıştadır.
İlk realist roman…Recaizade Mahmut Ekrem isimli yazarın Araba Sevdası isimli eseridir.
Beyit sayısı 33-99 veya sınırsız kafiye düzeni aa bb cc şeklinde olan şiir türü   mesnevidir.

4. (20 p)      &Halkı bilgilendirme, eğitme amacı vardır.
&Dönemine göre  yalın bir dil kullanılmıştır.
&Arapça, Farsça tamlamalar kullanılmasına rağmen anlaşılır bir dil kullanılır.
&Toplumsal konular işlenmiştir.
& Makale, fıkra ,deneme… gibi öğretici metin türleri bu dönemde Batıdan alınmıştır.
& Hürriyet,eşitlik,adalet,kanun,milliyet  vb. kavramlar bütün türlerde işlenmiştir.

5. cHalkı bilgilendirip eğitmek,padişahın iletmek istediklerini halka ulaştırmak.(8p)

6. 16 p 1.İlk örnek olmaları         2. Çeviri yoluyla edebiyatımıza girmeleri

7- (30 p)Beyit sayısı genellikle 5-9 arasında değişir. Gazelin ilk beyti mutlaka kendi arasında uyaklı olur.Bu ilk beyte “matla”, son beyte ise “makta” adı verilir. Bir gazelin en güzel beytine “beyt-ül gazel”, şairin mahlasının bulunduğu beyte de “mahlas beyti” denir. Beyitleri arasında anlam birliği bulunan gazele “yek-âhenk”, aynı güç ve güzellikte beyitlerden oluşan gazele de “yek-âvâz” gazel adı verilir.aa ba ca.  – Olur redif,    -at tam kafiye   , 4 beyit,vezin aruz. T yarım kaf.

NESLİHAN ALTURAN

Türk Dili ve Ed. Öğrt.