Aşağıdaki yazılı sorusu ve cevaplarını dosya halinde İNDİREBİLİRSİNİZ.

S-1- Olay çevresinde oluşan edebî metinleri gruplandırıp maddeler halinde yazınız. (10 puan)

S-2- Olay çevresinde oluşan edebî metinlerin ögelerini yazınız. (10 puan)

S-3- Aşağıdaki paragrafların temel anlatım tekniklerini belirtiniz. (10 puan)

a) Yeni sözcükler uydururken veya eski Türkçe sözcükleri diriltmeye çalışırken dikkatli olmak gerekir. Araştırıcı, anlayışlı bir şekilde eğilmek zorundadır konuya. Yoksa, yerinde uydurmaya ve yerinde zorlamaya muhtaç olmayan ve yabancı otlar gibi kendi kendine boy atan ot tarlasına döner dil.

…………………………………………………
b) Kitabın adının ‘Dert Yorumcusu’ olması bir tesadüf değil elbette.Hatta bu adlandırma, öyküler toplamının genelinin bir tematik vurgusu olarak algılanabilir. Dertler hep vardır; ancak onları anlatacağınız, başka bir deyişle onları yorumlatacağınız kişilerin kim olduğu önemlidir. Lahiri’nin, dünyasına girdiği ya da girmeye çalıştığı kişiler özellikle ikili ilişkilerde oldukça eksiklik taşırlar. Kaç kişi bir barmene, karısının evlilik yıldönümünde kendisine sadece bir süveter verdiğinden yakınabilir ki?

…………………………………………………
c) Her akşam bu vakitler karşı dağlar kızıl gelinliğini giyer. Dağın eteklerindeki gölde bir çırpınış, bir hazırlık… Yeni bir dünyaya yolculuk var. Ama kuşların boynu bükülür nedense. Bir hüzündür alır onları.

…………………………………………
d) O gece uyuyamadı. Kitap okudu, sayı saydı, yıldız saydı. Gündüz yok yere kırdığı arkadaşının bakışları gitmiyordu gözlerinin önünden. Bir ara kalkıp onu uyandırmayı ve ondan özür dilemeyi geçirdi aklından; başaramadı. O şimdi unutmuştur bile, diye düşündü. Ama sonra ya o da bu kırıcı sözlerin acısıyla kıvranıyorsa…

……………………………………………..

S-4- Aşağıdaki cümleleri “doğru-yanlış” (D / Y) olarak değerlendiriniz. ( 20 puan)

• ( )Bir ülkede yazılan edebî metin ile o ülkenin toplumsal yaşamı arasında sıkı bir etkileşim vardır.
• ( )Farklı zamanlarda oluşturulan metinler, zihniyet açısından birbirinden farklı özellikler gösterir.
• ( )Edebî metin, yazıldığı dönemin sosyal ve kültürel hayatının özelliklerini yansıtmaz.
• ( )Yazar, metni oluştururken kişi-zaman-mekan arasındaki uyuma dikkat eder.
• ( )Bir metinde yazar, olay örgüsünü oluştururken estetik kaygı gütmez.
• ( )Farklı dönemlere ait edebî metinlerin dil özellikleri aynıdır.
• ( )Kahraman bakış açısında anlatıcı, aynı zamanda edebî metnin asıl kişilerindendir.
• ( )Sipariş usulü eser veren yazarlar, öncedenplan yaptıklarından çok başarılı eserlere imza atarlar.
• ( )Bütün edebî metinlerde yazarın yaşamından izler görmek mümkündür.
• ( )Edebî metinde yazar, sözcükleri çeşitli anlamlarıyla kullanır, söz sanatlarıyla zenginleştirir.

S-5- Aşağıdaki dörtlüğün uyak (kafiye)şemasını, ölçüsünü, uyak ve rediflerini gösteriniz. (10 puan)

ÖLÇÜ:
…
Elvan çiçeklerden sokma başına                                                      ŞEMA:
Kudret kalemini çekme kaşına                                                          ———–
Beni unutursan doyma yaşına
Gez benim aşkımla yar melil melil
KARACAOĞLAN

UYAK VE REDİF:

S-6- Aşağıda bir öykünün giriş bölümünden alınan parçayı okuyunuz. Edebî eserlerdeki bakış açılarını yazarak ,aşağıdaki öykünün hangi bakış açısı ile yazıldığını belirtiniz. (10 puan)

AHMET ÜNAL ÇAM
________________________________________
ANNENİN GÖZYAŞLARI
________________________________________

Orta yaşlı kadın, evin içinde telaşlı bir haldeydi. Eşyaların yerini değiştiriyor, örtüleri düzeltiyor, arada bir mutfağa gidip pişmekte olan yemeğe bakıyor, tekrar salona dönüyordu. Sokaktan gelen her seste pencereye koşuyor, her duyduğu kapı zilinde de, başkasının zili olduğunu anlayıp üzülüyordu.
Başka şehirde iş bulan oğlu, hem uzak yerde olduğundan hem de izin alamadığından 2 aydır gelememişti. Orta yaşlı kadın, büyük bir özlemle oğlunun gelmesini ümit ediyor, kulağı zil sesinde, ayak sesinde telaşla bekliyordu. Her anneler gününde, çocuğunun “Anneciğim, anneler günün kutlu olsun” diyerek, boynuna sarılmasına öyle alışmıştı ki, sanki oğlu kapıdan giriverecek ve koşup boynuna sarılacaktı, sonra da onun için hazırladığı tatlılardan yiyecekti. Oysa oğlu geleceğini söylememişti ki. Kadın, boynu bükük düşündü, “-Ya gelmezse, ya izin alamadıysa. ” İçini özlem dolu bir alevin yalayıp geçtiğini hissetti.
1)…. Hikayenin Bakış Açısı:…
2)….
3)….

S-7- “Bir Kırlangıç Hikayesi” adlı öyküyü metin yapısının ögelerine göre inceleyiniz. (30 puan)
(Öykü yazılı kağıtları ile birlikte size verilmiştir. İncelemeyi öykünün arka sayfasına yapınız.)

CEVAP ANAHTARI

C-1- Anlatmaya bağlı edebî metinler ———- Göstermeye bağlı edebî metinler
Roman Karagöz ve Hacivat
Hikaye Tiyatro
Anı trajedi-dram-komedi
Masal

C-2-
1)kişiler 2)mekan 3)zaman 4)olay örgüsü

C-3- a)Açıklayıcı Anlatım
b)Tartışmacı Anlatım
c)Betimleyici Anlatım
d)Öyküleyici Anlatım

C-4-
( D )Bir ülkede yazılan edebî metin ile o ülkenin toplumsal yaşamı arasında sıkı bir etkileşim vardır.
( D )Farklı zamanlarda oluşturulan metinler, zihniyet açısından birbirinden farklı özellikler gösterir.
( Y )Edebî metin, yazıldığı dönemin sosyal ve kültürel hayatının özelliklerini yansıtmaz.
( D )Yazar, metni oluştururken kişi-zaman-mekan arasındaki uyuma dikkat eder.
( Y )Bir metinde yazar, olay örgüsünü oluştururken estetik kaygı gütmez.
( Y )Farklı dönemlere ait edebî metinlerin dil özellikleri aynıdır.
( D )Kahraman bakış açısında anlatıcı, aynı zamanda edebî metnin asıl kişilerindendir.
( Y )Sipariş usulü eser veren yazarlar, öncedenplan yaptıklarından çok başarılı eserlere imza atarlar.
( Y )Bütün edebî metinlerde yazarın yaşamından izler görmek mümkündür.
( D )Edebî metinde yazar, sözcükleri çeşitli anlamlarıyla kullanır, söz sanatlarıyla zenginleştirir.

C-5- ÖLÇÜ: 11’Lİ Hece Ölçüsü                                   ŞEMA: —————-a
—————-a
REDİF – KAFİYE:                                                                          —————-a
-ına’lar ——redif                                                                          —————-b
-aş’lar——-tam kafiye

C-6-
1)Hakim( ilahî) bakış açısı 2)Gözlemci bakış açısı 3)Kahraman bakış açısı
Hikayenin Bakış Açısı: Hakim bakış açısı

C-7- Hikayeyi tahlil etmesine göre puan verilecektir.

Gürhan GURAN
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ÖĞRETMENİ